Klaassen

Horeca op volle kracht vooruitBron: https://www.ing.nl/zakelijk/kennis-over-de-economie/uw-sector/outlook/horeca.html

16-5-2022

Grote inhaalslag voor de horeca dit jaar met verwachte volumegroei van 30% tot 35%.
Ondanks de forse groei zal de sector naar verwachting pas in 2023 volledig zijn hersteld van de coronapandemie.
Winstmarges in de horeca staan nog meer onder druk omdat het niet altijd mogelijk is de hogere kosten volledig bij de klant neer te leggen.
Naar verwachting stijgen de prijzen in de horeca dit jaar met meer dan 3%.

Grote inhaalslag in de horeca in 2022

De vooruitzichten voor de horeca zijn rooskleuriger dan de afgelopen twee jaren. In tegenstelling tot vorig jaar, toen de lockdown tot mei duurde, werden eind februari 2022 vrijwel alle beperkende maatregelen opgeheven en mocht alles weer open. Voor 2022 verwachten we voor de horeca dan ook een volumegroei tussen de 30% en 35%. De voorwaarde daarbij is wel dat er later dit jaar geen nieuwe lockdown voor de horeca komt. Er vindt dit jaar naar verwachting een grote inhaalslag plaats van etentjes, cafébezoek en feesten buiten de deur. Daarnaast profiteert de sector van verschillende grote evenementen dit jaar in Nederland, zoals Koningsdag, het WK voetbal, de Formule 1 in Zandvoort en de eerste drie etappes van de Spaanse wielerronde Vuelta in Utrecht en Noord-Brabant. Ondanks de sterke groei is de horecasector eind 2022 naar verwachting nog altijd niet terug op het pre-coronaniveau van eind 2019. Daar zal pas in 2023 sprake van zijn met een verwachte volumegroei rond de 10%.

Alleen fastservice al volledig hersteld

Binnen de horecasector zijn er grote verschillen in de mate van herstel. Zo werden bedrijven met veel afhaal- en bezorgomzet, zoals cafetaria’s en fastservice restaurants, relatief minder hard geraakt door de lockdowns. Deze bedrijven zaten eind 2021 dan ook weer op het niveau van 2019. Dit geldt niet voor restaurants, cafés en hotels. Daar lag de omzet eind 2021 nog altijd fors lager ten opzichte van 2019, variërend van een kwart minder omzet voor restaurants, 40% voor cafés en bijna 50% lagere omzet voor hotels.

Pinomzet nachtleven zeer veerkrachtig

Aangezien veel restaurants een groot deel van 2021 te kampen hadden met lockdowns en andere beperkende maatregelen lag de omzet eind 2021 nog altijd een kwart lager ten opzichte van het pre-coronajaar 2019. Nu alle beperkende maatregelen zijn opgeheven, zal de omzet redelijk snel herstellen. Ook voor cafés en het nachtleven – discotheken en nachtclubs – zijn de vooruitzichten dit jaar goed. Dat er behoefte is aan een avondje uit blijkt wel uit de transactiedata. Nadat de beperkende maatregelen eind februari werden opgeheven is de nachtelijke pinomzet in de horeca in korte tijd terug naar ‘oude’ niveaus gestegen.

Zakelijke hotelgast laat nog op zich wachten

Bij hotels duurt het herstel langer. Dit komt met name doordat de terugkeer van de zakelijke en intercontinentale reiziger nog enigszins achterblijft. Uit de transactiedata blijkt dat het aantal particuliere pinbetalingen van Nederlandse gasten in hotels in maart 2022 inmiddels 12% boven het pre-coronaniveau van 2019 ligt. Bovendien keren door het wegvallen van de beperkende maatregelen ook de buitenlandse toeristen weer in grotere getalen terug naar de grote steden. En dan vooral uit de ons omringende landen, zoals België, Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Het aantal pinbetalingen van de Nederlandse zakelijke hotelgast lag daarentegen in maart 2022 nog altijd zo’n 20% onder het niveau van 2019. Naar verwachting is de hotelmarkt pas in 2023 weer terug op het pre-coronaniveau van 2019. Veel bedrijven zijn nog altijd terughoudend met betrekking tot zakenreizen en zakelijke bijeenkomsten. Bovendien gelden voor een aantal landen ook nog beperkende maatregelen met betrekking tot reizen.

Meer bedrijfsbeëindigingen, minder faillissementen

Ondanks dat de sector hard is geraakt door de coronapandemie bleef het aantal faillissementen tot en met het eerste kwartaal 2022 extreem laag. Zo gingen er in het eerste kwartaal 2022 slechts 23 bedrijven failliet, waar dat er in een ‘normaal’ jaar gemiddeld 70 in het eerste kwartaal zijn. Het aantal bedrijfsbeëindigingen is in het eerste kwartaal met 40% wel sterk toegenomen ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Dit toont aan dat horecabedrijven eerder zelf besluiten het bedrijf te staken dan dat ze afstevenen op een faillissement.

Meer horecazaken failliet in 2022

Naar verwachting zal het aantal bedrijfsbeëindigingen en faillissementen in de horeca in 2022 hoger uitvallen dan in 2021. Dit komt allereerst door het stopzetten van de generieke financiële overheidssteun per 1 april 2022. Daarnaast moeten horecabedrijven vanaf oktober 2022 beginnen met het terugbetalen van de belastingschuld. Deze is inmiddels opgelopen naar 1,4 miljard euro. Ondanks dat bedrijven vijf jaar de tijd krijgen om de belastingschuld af te lossen, zal dat voor een deel van de horecabedrijven tot financiële problemen leiden, met bedrijfsbeëindiging of faillissement tot gevolg. Zo blijkt uit onderzoek van de KvK dat 45% van de horecabedrijven er na de coronacrisis financieel slecht voor staat, waarvan 5% aangeeft bijna failliet te zijn.

Personeelstekort dwingt horeca tot digitalisering

Naast het afbetalen van de belastingschuld staat de sector voor een aantal andere uitdagingen. Zo geeft bijna een kwart van de horecabedrijven aan het personeelstekort als een belemmering voor hun activiteiten te zien. Dit komt onder meer doordat personeel dat eerder werd ontslagen aan de slag is gegaan in andere sectoren, zoals bij de GGD, supermarkten en distributiecentra. Omdat de lonen daar gemiddeld genomen hoger liggen keren zij veelal niet terug naar de horeca. Naar verwachting zal het personeelstekort ook de komende jaren aanhouden. De sector zal daarom moeten investeren in digitalisering, zoals QR-codes om te bestellen en af te rekenen, bestelzuilen en robots in de bediening, om het tekort aan personeel deels op te vangen.

Hogere loonkosten door krappe arbeidsmarkt

De krapte op de arbeidsmarkt zorgt voor hogere personeelskosten. Uit data van Temper blijkt dat de uurtarieven van zelfstandigen, die via het online platform werken, sinds de versoepelingen in februari 2022 weer in rap tempo toenemen. Het gemiddelde uurtarief voor de horeca lag in april 2022 al 15% hoger ten opzichte van de dip eind 2021. De uurtarieven van zowel mensen in de bediening als in de catering stegen het meest. Overigens nam het salaris niet alleen bij zelfstandigen toe, ook bij werknemers in de horeca. Zij kregen in april, voor het eerst in vijftien maanden, een cao-verhoging van 3,3%.

Hoog energieverbruik in de horeca

De horeca kampt niet alleen met stijgende personeelskosten, ook de gasprijzen lopen op. Naast de agrarische sector en de industrie is de horeca één van de sectoren met een relatief hoog gasverbruik. In 2020 bedroeg het aandeel energiekosten in de totale kosten voor de horeca 3%. Met de duurder wordende prijzen neemt dit aandeel jaarlijks toe. Op het gebied van energiebesparende maatregelen, zoals isolatie, is dan ook nog een wereld te winnen. Een probleem hierbij is dat veel horecapanden worden gehuurd, waardoor het niet aan de horecaondernemer, maar aan de vastgoedeigenaar is om te verduurzamen. Ook zitten veel horecazaken in historische binnensteden, wat veelal lastige panden zijn om te verduurzamen. Bij hotels speelt bovendien dat ze een afweging moeten maken tussen verduurzaming, zoals waterbesparende douchekoppen, en het comfort voor de hotelgast.

Prijzen stijgen dit jaar met meer dan 3%

Naast hogere personeels- en energiekosten kampt de horecasector dit jaar ook met hogere inkoopprijzen van onder meer bier, koffie, brood, vlees, olie en boter. Vorig jaar voerde de sector, onder meer vanwege de krappe arbeidsmarkt en de hogere energieprijzen, al een prijsverhoging van 3% door. Naar verwachting gaan de prijzen in de horeca dit jaar nog eens met meer dan 3% omhoog. De vraag is in hoeverre de kosten één-op-één aan de klant kunnen worden doorberekend, zonder de klant weg te jagen. De horeca kan er daarom voor kiezen een deel van de hogere kosten voor eigen rekening te nemen, al gaat dit wel ten koste van de winstmarge. Vanwege de sterke concurrentie in de afgelopen jaren door de forse groei van het aantal horecazaken, staat de winstgevendheid van restaurants en cafés overigens al langere tijd onder druk.

Historisch laag consumentenvertrouwen

De relatief hoge inflatie zorgt niet alleen voor hogere kosten in de horeca, maar draagt ook bij aan een historisch laag consumentenvertrouwen en een lage koopbereidheid van consumenten naar de toekomst toe. Als de inflatie langere tijd aanhoudt, kan dit een rem zetten op de consumptie van goederen en diensten. Dit raakt dan ook de horeca. Zo zullen veel huishoudens bij aanhoudend hogere prijzen, vroeg of laat gaan bezuinigen op minder essentiële consumptie, zoals etentjes en andere uitstapjes buiten de deur.

Concurrentie uit andere sectoren

Een laatste uitdaging voor de sector betreft de concurrentie uit andere sectoren. Tijdens de coronapandemie zijn bestedingen aan eten en drinken verschoven van de horeca naar supermarkten, speciaalzaken en online boodschappen- en bezorgdiensten. Een deel van deze verschuiving zal blijvend zijn. Bijvoorbeeld omdat er structureel vaker wordt thuisgewerkt en dus minder op kantoor wordt geluncht. Dit merken vooral de cateraars en (bedrijfs)kantines. Voor restaurants is de impact van de nieuwe concurrenten naar verwachting minder groot. Mensen willen toch de beleving van uit eten gaan en zijn – tot op zekere hoogte - ook bereid daar geld aan uit te geven. Voorwaarde is wel dat restaurants zich voldoende weten te onderscheiden en inzetten op beleving.

Pepijn van Lier

Deze website maakt gebruik van cookies